Welkom in het woud van gemeentelijke belastingen.
Bij woonlasten denk je vooral aan rente, aflossing, huur en energiekosten. Er is echter nog een kostenpost op de begroting die je niet kunt negeren. De gemeentelijke belastingen. Waar gaat het geld naar toe, wat zijn de verschillen tussen gemeentes en hoe ontwikkelen deze lasten zich? Het COELO-rapport ‘Kerngegevens belastingen grote gemeenten’ schetst een beeld van de huidige situatie.
In Zaanstad is het doortrekken van het toilet viermaal zo duur als in Lelystad. Een schone stad kost in Rotterdam tweeëneenhalf keer zo veel als in Nijmegen. Daarentegen is de onroerend zaakbelasting in Nijmegen weer tweemaal zo hoog als in Rotterdam en ruim drie keer zo hoog als in Den Haag. Welkom in het oerwoud van de gemeentelijke belastingen!
Kijkend naar de optelsom van onroerend zaak belasting (ozb), rioolrecht en reinigingsheffing zijn de verschillen tussen gemeentes kleiner. In Tilburg betaal je gemiddeld € 532,– aan gemeentelijke heffingen en in Zaanstad € 805,–. Niettemin is het wonen in de ene plaats honderden euro’s goedkoper dan in de andere.
Wat is de relatie tussen gemeentelijke heffingen en de daadwerkelijke kosten? Ieder jaar krijg ik een keurig overzicht met de opbouw van de verschillende heffingen. Met geen woord wordt gerept over de bestemming van het geld. Via de site van de gemeente kom ik er achter dat rioolrecht en reinigingsheffing in principe kostendekkend zijn en dat de ozb naar de algemene middelen gaat. Wat wordt er van betaald?
Terwijl de WOZ waarde in vier jaar daalde met twaalf procent steeg de onroerend zaak belasting landelijk met gemiddeld zeventien procent. Dit jaar gaat de ozb gemiddeld drie procent omhoog. In opdracht van Vereniging Eigen Huis heeft bureau RIGO onderzoek gedaan naar de relatie tussen grondverliezen en ozb. Wat blijkt: Tien tot achttien procent van de stijging tussen 2008 en 2013 was te wijten aan verliezen op de gemeentelijke grondportefeuilles. Woningeigenaren betaalden 15-40 miljoen extra aan ozb om verliezen van gemeentelijke grondbedrijven te compenseren.
Veel gemeenten hebben massaal grond aangekocht, bestemd voor bedrijventerreinen en woonwijken die uiteindelijk nooit zijn gebouwd. Miljardenverliezen zijn het gevolg. De melkkoe bleek een gat in de begroting, de droom werd een nachtmerrie. Gemeenten zagen de afgelopen jaren 2,6 miljard euro verdampen en volgens deskundigen dat kan nog oplopen met twee tot vier miljard euro.
In verkiezingstijd is het niet opportuun om lijken uit de kast te halen. Wat kunnen we na 19 maart verwachten? Vroeg of laat moeten verliezen worden afgeboekt. Waar gaan die gemeenten dat uit betalen? Nog meer snijden in uitgaven of verhoging van belastinginkomsten? De kans is groot dat het doorwerkt in onze ozb aanslag.
Vereniging Eigen Huis heeft woningeigenaren hun mening gevraagd over de ozb. Meer dan tachtig procent van de respondenten wil weten wat de gemeente met de opbrengsten doet. Een even groot aantal is van mening dat de ozb niet gebruikt mag worden om gaten in de begroting te dichten. De helft verwacht een forse stijging van de ozb wegens oplopende tekorten bij de gemeente. Driekwart laat standpunten over de ozb mee wegen in zijn stemgedrag.
Particuliere woningbezitters hebben een mening over de gemeentelijke belastingdruk. Zij willen inzicht in de bestedingen en ze stemmen zo nodig met de voeten. Hoe zit dat bij de corporaties? Hebben zij nog invloed op het gemeentelijk beleid? Betalen zij mee aan de noodgedwongen verlaging van grondprijzen, om straks weer betaalbaar grondposities kunnen verwerven? Dat wordt dan een sigaar uit eigen doos.
Gemeentes: In het vervolg graag helderheid over de besteding van onze belastingcenten!
Gebaseerd op het COELO-rapport Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2014 http://www.coelo.nl/rapporten/Kerngegevens%20belastingen%20grote%20gemeenten%202014.pdf en onderzoek doo4 de Vereniging Eigen Huis. http://www.eigenhuis.nl/actueel/eigen-huis-magazine/grond/
(geplaatst in CorpoScoop maart 2014)
